Datum: 22 mei 2024
Categorie: afscheid
‘Ik wil mijn zoon ontzorgen, voor als ik er straks niet meer ben’
‘Ik ben uitbehandeld, kan ik mijn wensen vast op papier zetten?’
Weet je dat je dierbare binnenkort komt te overlijden, of weet je dat je zelf niet lang meer te leven hebt? Dat is een goed moment om na te denken over de uitvaart. Melange uitvaartbegeleiding biedt op aanvraag een kosteloos voorgesprek aan, waarin we samen bespreken wat er mogelijk is én wat dat gaat kosten. Weten dat het belangrijkste is geregeld, geeft rust op het moment dat het echt spannend wordt.
Soms hebben nabestaanden verschillende ideeën over de rouwkaart, de gastenlijst of bijvoorbeeld over de invulling van de plechtigheid. Tijdens een voorgesprek kunnen meningsverschillen ruim van tevoren worden opgelost of gladgestreken. Ook als je nog niet precies weet wat je wil, kan het zinvol zijn om de belangrijkste keuzes samen door te lopen. Dat geeft inspiratie en brengt het gedachtenproces op gang.
Soms doe ik zo’n voorgesprek telefonisch, maar het liefst ontmoet ik iemand persoonlijk, want een uitvaart is mensenwerk. Voor nabestaanden is het fijn om bij de uitvaart een vertrouwd gezicht te zien, en als ik een familie beter ken, kan ik de juiste steun bieden.
‘Mijn man is uitbehandeld, de oncoloog heeft ons je nummer gegeven.’ De echtgenote aan de telefoon vraagt of ik snel kan komen. Meneer wil zijn gezin goed achterlaten, maar hij vindt het doodeng om het gesprek aan te gaan, vertelt zijn echtgenote. Het is confronterend om te horen dat je niet meer beter wordt, en dat je zo snel mogelijk je eigen uitvaart moet gaan regelen. Haar man is midden vijftig. Zijn afscheid, daar had hij nooit bij stilgestaan.
Als ik binnenkom zit het echtpaar met hun twee dochters verslagen op de bank. Ze hebben het slechte nieuws net gekregen. Een week geleden hebben ze hier nog met zijn allen Sinterklaas gevierd, nu gaat het opeens over begraven en cremeren. Een natuurbegrafenis, dat lijkt meneer wel wat. ‘Hoe gaat dat in zijn werk?’ Terwijl zijn dochters vragen stellen valt me op dat meneer steeds stiller wordt. Ik ga naast hem zitten en vraag wat hij het liefst zou willen. ‘Zou u misschien thuis willen blijven? Dat we u thuis opbaren?’ Ja, dat heeft zijn voorkeur. Hij wil graag op een opbaarbed liggen, want dat oogt liever en zachter dan een kist. Samen bekijken we de opties. Bij het afscheid zeg ik: ‘Laat alles gewoon even op je inwerken. En laat maar weten of jullie willen dat ik betrokken blijf.’ Bij thuiskomst krijg ik een appje. ‘We vonden het een fijn gesprek, we houden je op de hoogte.’
Diezelfde week ga ik langs bij een opgewekte vrouw van begin tachtig. Ze voelt zich fit en woont nog zelfstandig, maar ze wil haar laatste wensen alvast opschrijven, om haar zoon te ontzorgen. Ze heeft me benaderd omdat ik de uitvaart van haar broer heb begeleid. ‘Daar heb ik zo'n goed gevoel aan overgehouden, zo wil ik het ook.’
De ontvangst is hartelijk. Ze heeft thee gezet en taart gehaald. ‘Ik vind het belangrijk dat mijn zoon precies weet hoe ik het wil,’ zegt ze, ‘zodat hij nergens omkijken naar heeft.’ Toen haar man overleed, heeft haar zoon de uitvaart geregeld. Alles was keurig verlopen, maar het was een standaard uitvaart, heel formeel en onpersoonlijk. De herinnering zit haar nog dwars. ‘Na afloop was ik zo uit het veld geslagen.’ Zij wil een warm en intiem afscheid, met lekkere hapjes, passend bij het tijdstip van de dienst. De rouwkaart moet vooral niet te klassiek worden. De foto heeft ze al uitgezocht.
Samen schrijven we haar wensen in een wensenboekje, dat zij thuis kan bewaren. Ik druk haar op het hart om haar zoon te vertellen waar ze het neerlegt. En om de adressenlijst voor de rouwkaart op orde te maken, zodat het geen zoektocht wordt voor hem. Bij het vertrek overhandigt ze me een fles wijn. ‘Ik vind het zo fijn dat u bent gekomen. En u vraagt er helemaal niets voor!’ Ik beloof haar om die avond het glas te heffen, om het leven te vieren. Ik vertel dat ik haar dossier gereed zal houden voor het moment dat het nodig is. ‘En als het slechter met u gaat en u wil dat ik voorbereidingen ga treffen, dan kunt u me altijd bellen.’
