blog

praktijkverhalen

afscheid in een weiland

Een uitvaart in een autoshowroom, in de kantine van een tuincomplex of de school, of op het boerenerf, kan dat? Ja, dat kan absoluut. Voor de eigenaar van de autoshowroom waren auto’s zijn leven. Dus stond zijn kist tussen de glanzende auto’s en proostten zijn dierbaren op hem midden in de zaak waar hij zo trots op was. Mensen kiezen steeds vaker voor een heel persoonlijke uitvaart, waar ze zonder tijdsdruk afscheid kunnen nemen.

Zijn gezin en de dieren waren alles voor hem

Een paar zomers geleden liep ik het erf op van een grote boerderij in Midden-Nederland. Het was een verdrietige zaak. De boer was plotseling overleden na een kort ziekbed. Hij was de spil van de familie, een warme, liefdevolle man van nog geen vijftig. Zijn gezin en de dieren waren alles voor hem. Het was een oude boerderij, van vader op zoon doorgegeven. Tussen de struiken door zag ik zijn drie kinderen de hoek om stuiven. Ze kwamen net uit school en waren in hun overalls aan het skelteren tussen de honden.

Moeder ontving me, en vertelde dat ze haar man wilde begraven. Maar een dienst in de kerk zag ze niet zitten, want de familie ging nooit naar de kerk. De kapel op de begraafplaats? Nee, dat voelde ook vreemd, eigenlijk had het gezin niets met het geloof. Vader lag thuis opgebaard, in de opkamer. Alsof hij even na het werk was gaan rusten. De setting was zo intiem, het was zonde om dat te verstoren. Het was een komen en gaan van mensen op het erf. Buurvrouwen, knechten en leveranciers. Een wereld op zich. De oplossing diende zich vanzelf aan. We hebben hier de ruimte, waarom zouden we een dure locatie huren en vader verplaatsen?

De kist stond in een tipi, middenin het weiland

Ik opperde om de dienst in de stal te houden. We konden die netjes schoonmaken, en versieren met doeken en bloemen. Maar het was warm weer, en moeder vond de geur niet prettig. Maar toen zei ze: volgens mij heeft iemand hier in het dorp een tipi, zal ik eens bellen? Het was een hels karwei om hem op te zetten in het weiland, maar de buurt hielp mee. Er werden veel mensen verwacht, we zouden niet genoeg stoelen hebben. Ik zei: we kunnen toch balen stro laten komen? Ook dat lukte, een bevriende boer kwam ze brengen.

Het werd een hele warme en intieme uitvaart. Een paar sterke mannen uit de buurt droegen de kist huis en zette hem op een paar balen stro, middenin de tipi. Er lagen allemaal tekeningetjes bij van de kinderen. Rondom de kist hadden we twee ringen van strobalen gelegd. Daar zat een man of vijftig, en buiten stonden nog meer mensen. Achter de boerderij hadden we een hoek voor de catering ingericht. Het was redelijk primitief, maar het voelde beschermd en eigen. En de sfeer was daardoor niet zo heel verdrietig.

Een gevoel van vrijheid

Ik heette iedereen welkom, zijn vrouw sprak, er klonk muziek, en de kinderen zongen een liedje voor papa. Er was een mooie opbouw, maar het voelde heel vrij. Na de condoleance hebben we met zijn allen buiten wat gedronken en gegeten. De kist bleef in de tipi staan. Mensen konden rustig in en uit lopen, en even op de balen stro bij vader zitten. Er was geen tijdsdruk, iedereen kon even zijn moment pakken. Na afloop zijn we met een klein clubje familie naar de begraafplaats gereden. De hele middag gaf me een rijk gevoel. De familie was dankbaar dat vader tot op het laatst thuis kon blijven. Zo konden ze het gevoel van compleet zijn zo lang mogelijk vasthouden.